Pranayama bespreking Yoga Nieuwsbrief

In: Yoga Nieuwsbrief (Vereniging voor Yogaleerkrachten Nederland) 25 nr. 89 (nov. 2003), p. 15-16

Douwe Tiemersma is bij de lezers van de Nieuwsbrief bekend door zijn artikelenreeks over pranayama. Deze artikelen zijn in het boek opgenomen, wat niet betekent dat je het dan niet meer hoeft te lezen want het boek behelst veel en veel meer. Het ziet er mooi uit en is praktisch in gebruik, niet alleen omdat het gemakkelijk open blijft liggen maar ook omdat het heel overzichtelijk is. Zo begint elk hoofdstuk met een korte inleiding en eindigt met een conclusie. In de tekeningen is de gezichtsuitdrukking weggelaten waardoor verstilling wordt oproepen zonder aan duidelijkheid in te boeten. Prachtig!
Het boek is niet geschreven voor beginners en daarom voor docenten des te interessanter voor de eigen ontwikkeling. Douwe Tiemersma neemt je mee op een ontdekkingsreis door de levensenergie. Hij doet dat met verstand van zaken en zeer zorgvuldig. Uit de beschrijving kun je merken dat hij niet alleen veel ervaring heeft maar ook oog heeft voor details bij het zetten van kleine stapjes.
Wel vroeg ik me bij sommige oefeningen af of contra-indicaties als hartlong-problemen, bijvoorbeeld hypertensie, niet explicieter bij 'gevaarlijke' oefeningen vermeld hadden kunnen worden. In de inleiding en ook elders wordt wel gewaarschuwd, maar sommige oefeningen zijn zo intens dat ze voor veel mensen ongeschikt zijn. Ook miste ik contra-indicaties bij het uitstulpen van de bekkenbodem. Bij de opbouw van het boek kreeg ik het beeld van een berg: de basis beslaat ongeveer de helft van het boek en is op een prettige manier zo degelijk dat je voelt dat alle aangedragen bouwstenen van belang zijn om de berg stevigheid te geven. De oefeningen zijn helder beschreven en goed uit te voeren.
Douwe Tiemersma geeft duidelijk de verbinding aan tussen de verschillende adems, bijvoorbeeld hoe het nu precies zit met de samenwerking van prana en apana en met de energielichamen. Hoe hoger de berg wordt, des subtieler de onderwerpen. Na een beschrijving van het materiële lichaam komt het ervaren van het energetische lichaam Daarna beschrijft hij het opnemen en versterken van levensenergie om deze vervolgens te laten stromen, tot rust te laten komen, te transformeren en los te laten om tot overgave te komen. Geen aspect wordt gemist. Pas daarna beginnen de hoofdstukken over de feitelijke pranayama. Er worden voorbeelden gegeven van asana's, beleefd vanuit het materiële lichaam, de gevoelsmatige aspecten en de energetische beoefening Zo word je gaandeweg meegenomen naar de top van de berg waar adem en aandacht oplossen in een groter bewustzijn, waar het 'ik doe' vanzelf verdwijnt in de leegte. De schrijver gaat uit van de klassieke teksten, maar het aardige is dat je bij de oefeningen toch maar zelden het gevoel krijgt dat ze uit een andere wereld en tijd stammen.
Zo zorgvuldig als de opbouw, inhoud en structuur van het boek zijn, zo slordig is de manier waarop de tekstverwerker is gebruikt. Het ziet er niet naar uit dat de uitgever het boek geredigeerd heeft. Niettemin ben ik blij met deze uitgave die eigentijds, degelijk 
en subtiel het belangrijke gebied van pranayama voor ons openlegt.

Mieke de Bock