2017/12 Advaita Post december 2017

Uit een Advaitagesprek met Douwe Tiemersma, Schiermonnikoog, 5 juni 2012
 
Wegen naar het standpunt van inzicht

 
Een belangrijke lijn van ontwikkeling is dus de steeds verdere inkeer in je eigen zelfzijn, dat is de steeds verdere inkeer tot non-duale openheid. Het begint gewoon op fysiek-lichamelijk vlak met bepaalde gevoelens waarvan je zegt: dat ben ik zelf. De aandacht gaat daarnaar terug vanuit de verstrooiing in de buitenwereld. De aandacht gaat in de richting van jezelf als de bron van de aandacht.
De ervaring blijft dan direct. Het ervarene is niet iets anders dat je met behulp van allerlei concepten en modellen leert kennen. Een middel is niet nodig. Het is een directe ervaring zoals de lichamelijke ervaring. Het is direct omdat je het ervarene zelf bent. Het staat niet op afstand. Je bent zelf datgene wat je leert kennen, wat je ervaart. Kennen en zijn gaan samen. Dat is meteen ook een vorm van non-dualiteit, een non-dualiteit van kennen en zijn. Die non-dualiteit blijft aanwezig, ook bij de verdere ontwikkeling.
Een kenmerk van dat directe interne kennen is dat je er geen moeite voor hoeft te doen. Je bent datgene wat je bewust bent. Het is niet een beoordeling met criteria, het is een direct vaststellen wat zich toont, wat opkomt. Verder niets.
 
Is kennen dan hetzelfde als bewustzijn?
Dan wel, ja. In het mentale kennen zit natuurlijk ook bewustzijn, maar dat wordt sterk bemiddeld door de concepten die daarin zitten. Hier valt het conceptuele steeds meer weg. Het is een heel passief aanwezig zijn en een intern kennen. Daarom kan het zich heel gemakkelijk ontwikkelen tot de grotere helderheid van het inzichtbewustzijn. Eigenlijk sla je daarmee de hele fase van het mentale kennen over. We hebben er al vaak naar gekeken, maar het is erg belangrijk. Daarom opnieuw: hoe krijg je die ontwikkeling, uitgaande van het interne bewustzijn van je lichaam, naar het inzichtbewustzijn? Je kunt het gemakkelijk regelen. Dan gebruik je het hulpmiddel van de voorstelling. Stel je voor dat je jezelf op een afstand ziet. Je maakt daar een beeld van en dat beeld neem je waar op een afstand. Als je dat iets langer aanhoudt, blijkt dat het waargenomene niet langer louter een voorstellingsbeeld is. Waarom niet? Omdat er in dat voorstellingsbeeld de actualiteit aanwezig is van je lichamelijke indrukken en gevoelens. Daardoor is het ervarene concreet, iets wat je ervaart als een concreet aanwezige werkelijkheid. Daarom is het zo belangrijk om je steeds ook bewust te blijven van die lichamelijke indrukken en gevoelens. Het veroorzaakt de concreetheid van je hele ervaringssituatie. Die lichamelijke indrukken en gevoelens zijn ergens gelokaliseerd, in de ruimte. Dat is alleen daar en niet ergens anders. Je kunt heel passief zijn en je merkt: dat is aanwezig, zonder constructie, zonder projectie. Dus dat is een mogelijkheid om verder naar het inzichtbewustzijn te komen, via die voorstelling van je lichaam in de ruimte met daarin dat duidelijke gevoel, die indrukken. Je gaat het lichaam en al het andere dan ervaren als ruimtelijke verschijnselen. En als je die zo ervaart, zijn het energetische verschijnselen. Ze beslaan een zekere ruimte, ze zijn ergens gelokaliseerd, ze zijn dynamisch, ze hebben niet zulke vaste vormen maar het zijn wel vormen.
 
Dat inzichtlichaam, kun je dat ook ervaren als stilte?
Eerst is er op het inzichtniveau je standpunt van bewustzijn van waaruit je de verschijnselen ervaart op een afstand. Zelf als bewustzijn daar, blijk je een subtiel lichaam te hebben dat we het inzichtlichaam noemen. Dat gaat langzamerhand in stilte over, naarmate de subtiele vormen steeds meer wegvallen.
 
Als je de weg naar het inzichtniveau via de voorstelling te geforceerd vindt, is er ook een zachtere wijze door alleen maar te blijven bij de concrete ervaring van je lichaam zonder actief afstand te nemen en een beeld te maken. Wanneer je blijft bij je lichamelijke gevoelens en indrukken zonder afstand te nemen, ontstaat er vanzelf wel enige afstand, wanneer je ze kunt ervaren in de ruimte. Je word je bewust van de ruimte links en rechts van je lichaam, voor en achter, boven en onder. Dan komt er vanzelf meer ruimte, de ruimte van bewustzijn. Je gaat de lichamelijke gevoelens en indrukken als een geheel ervaren. Dat is het gevoelslichaam. Als je het hele gevoelslichaam ervaart in de ruimte heb je direct ook weer het standpunt van ruimtelijk inzicht van waaruit je alles kunt aanschouwen.
(…)
Je krijgt dus zo een verdere inkeer, een verder terugkeren naar de bron van de ervaring die je zelf bent. Blijf daar helder, bewust, ontspannen. In dat globale gewaarzijn verblijf je en dan gaat het zich verder ontwikkelen.
 
Ik merk dat ik er nog meer over wil weten, maar dat lijkt zich op een ander niveau af te spelen.
Het gaat nu alleen om de directe ervaring. Verder niet. Dat is die beweging waar we het over hebben. Laat de rest maar rusten; ga gewoon kijken. Kun je je bewust worden van je lichamelijke gevoelens? Kun je daarbij blijven, zodat de ruimte van het inzicht ontstaat? Dan is het goed. Je moet wel mee gaan, stap voor stap, en dan kun je de rest laten zitten. Als je mentaal zegt: ik zou wel wat meer willen weten dan ben je uit de directheid. Het gaat om de directe ervaring. Blijf daarin. Dan blijft het een levend iets.
(…)
Op deze wijze moet je dus gevestigd raken op het standpunt van de waarnemer zodat het een moeiteloze situatie is en je je helemaal kunt ontspannen en alles kunt gadeslaan. ‘Ik ben de moeiteloze waarnemer van alles wat zich aandient.’ Laat dat zo blijven, heel concreet, heel helder in dat passieve bewustzijn waarin er een directe vaststelling is van de hele situatie en van alle aspecten van de situatie. Dan gaat alles vanzelf verder op een goede wijze.
 

Boeken van Douwe

Douwe Tiemersma heeft een groot aantal boeken geschreven gerelateerd aan thema’s rondom non-dualiteit. Het Advaitacentrum heeft deze boeken uitgegeven. Deze zijn nog steeds hedendaags, relevant en via de link hieronder te bestellen.


Er is geen tweeheid

als je ontspannen bent
in zelf-bewustzijn
is dat duidelijk.


  • De ander en ik

    Dit boek bevat de lezingen en enkele andere teksten van het 2e Advaita Symposium over de relatie van 'de ander en ik'. De vragen kwamen aan de orde: Wat is de aard van de ander; in hoeverre of in welke zin verschilt de ander van mij en in hoeverre vormen wij een eenheid? De bespreking van deze vragen kon een verheldering geven van problematieken als ‘de aard van het zelf’, ‘de mogelijkheid van communicatie’ (in hoeverre kunnen wij elkaar begrijpen?), ‘de grondslagen van ons morele gedrag’ en ‘de ander als leraar’.

  • Verdwijnende scheidingen

    Douwe Tiemersma
     

    Verdwijnende scheidingen

    Proeven van intercultureel filosoferen

    276 pagina’s, paperback

  • Mediteren leren

    Dit boek geeft een handleiding bij het leren mediteren voor beginners en voor de gevorderden die nog eens bij het begin willen beginnen. Het uitgangspunt is de spontane meditatie, die iedereen af en toe heeft. 

  • Management en non-dualiteit

    In bedrijven en organisaties is meer aandacht gekomen voor de oriëntatie op samenhang, eenheid, heelheid, ongescheidenheid, kortom: non-dualiteit. Wat betekent deze ‘niet-tweeheid’ en op welke wijze kan zij in het eigen werk en in de organisatie doorwerken? Deze vragen staan in dit boek centraal.

Boeken

Douwe schreef en redigeerde gedurende zijn leven boeken. Via onze uitgeverij zijn deze nog verkrijgbaar.

Bekijk het aanbod