Jongeren en zelfmoord

www.planet.nl, 24 augustus 2006


Steeds meer jongeren in Nederland plegen zelfmoord en de leeftijd waarop ze dat doen, is steeds lager. Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) die helaas in deze “drukke” vakantiemaand werden gepubliceerd. En daarmee krijgt het onderwerp weer niet de aandacht die het verdient.
Ook de berichtgeving over een drama in Enschede, waarbij jonge meisjes elkaar aanmoedigden zelfmoord te plegen, werd bewust pas in de vakantie gepubliceerd. Men was bang dat het andere jongeren zou aanspreken. Of dat zo is waag ik te betwijfelen. Na de zelfmoord van Nirvana zanger Kurt Cobain verwachtte men bijvoorbeeld een hoos aan zelfmoorden onder jonge fans, maar deze bleef gelukkig uit. Groepsprocessen kunnen een rol spelen bij zelfmoord, maar wanneer ze wel of niet doorslaggevend zijn weten de deskundigen niet precies.
Zelfdoding is al jaren doodsoorzaak nummer twee onder jongeren. Alleen verkeersongelukken eisen meer slachtoffers. Vorig jaar pleegden 153 mensen in de leeftijdsgroep twintig tot dertig jaar zelfmoord. Een jaar eerder waren dat er nog 138. Ook in de categorie vijftien tot twintig jaar is er een toename waar te nemen. Van 32 gevallen in 2004 naar 38 in 2005. Opmerkelijk is de sterke stijging onder kinderen tot vijftien jaar. In 2003 beroofden drie kinderen in die categorie zich van het leven, in 2004 drie keer zo veel, namelijk negen en vorig jaar vonden dertien kinderen tot vijftien jaar de dood door suïcide. Psychische problemen, vooral depressies, zijn in veruit de meeste gevallen de oorzaak.
Doen we hier iets mee, met zijn allen? Het lijkt er niet op. Ook bij de komende parlementsverkiezingen zal het weer geen item in de verkiezingsprogramma’s zijn. Het scoort onvoldoende, vertrouwde iemand uit de Tweede Kamer me eens toe. Als drie dronken jongeren zich tegen een boom te pletter rijden komt dat nog steeds in het achtuurjournaal, inclusief een reactie van de minister. Dat er ondertussen bijna twee keer zoveel mensen als in het verkeer door zelfmoord om het leven komen weet bijna niemand.
Als we er met elkaar niet meer aandacht aan gaan besteden zal het aantal zelfmoorden nooit gaan dalen. En zullen de cijfers van zelfdoding onder jongeren waarschijnlijk steeds dramatischer worden.
Vraag eens aan een nabestaande van iemand die zelfmoord heeft gepleegd hoe dat is. Gruwelijke verhalen krijg je te horen, en heel vaak kampen de nabestaanden met het gevoel dat het te voorkomen was geweest. Er ligt een plan klaar om iets aan preventie van zelfmoord te gaan doen, kijk bijvoorbeeld bij de Ivonne van de Ven Stichting.
Het kan toch niet zo zijn dat we ons doof houden voor een probleem dat om aandacht schreeuwt?

Psychiater Bram Bakker (42) werkt in het Centrum Eetstoornissen Ursula in Leidschendam, en heeft een praktijk als vrijgevestigd psychiater/coach in Amsterdam. Hij werkt op projectbasis als consultant. Begin 2003 baarde hij opzien met zijn eerste boek Te gek om los te lopen. In november 2005 verscheen het vervolg hierop: Te zot voor woorden. Bram Bakker woont samen en heeft drie kinderen.