Kinderen en stress

Bron: http://www.femistyle.be/nl/kids/kinderen_stress.shtml
Informatie en sensibilisatie van ouders en leerkrachten. Inzicht in het stressmechanisme en de gevolgen ervan op lange termijn kan heel wat leed voorkomen. Zij kunnen dan het fenomeen ontdekken en herkennen van bij de eerste tekens en onmiddellijk een actie ondernemen. De meeste problemen kunnen wellicht voorkomen worden. Kinderen hebben een stabiele situatie nodig om goed te kunnen opgroeien. Financiële problemen bij de ouders of stress op het werk van de ouders kunnen deze stabiliteit in de weg staan. Stress bij kinderen is dan het eerste signaal dat de omgeving moet duidelijk maken dat er een probleem bestaat bij de ouders. De tekens van stress bij kinderen begrijpen en tijdig opvangen kan een belangrijke aanzet tot verbetering zijn. Het negeren van deze stresssignalen kan kwalijke gevolgen hebben op langere termijn. Kinderen maken al een zekere toename van angst en spanning door eigen aan de leeftijd. Adolescentie is een periode van onzekerheid. Men is op zoek naar een identiteit. Kinderen moeten nu een eigen persoonlijkheid verwerven en wat meer loskomen van de ouders. Dit geeft soms opstandigheid en conflict tussen het kind en de ouders.
De ouders en de leraars moeten voldoende rust en stabiliteit uitstralen om deze groei bij de kinderen mogelijk te maken. Daarom is stress bij alle partijen een storende variabele. En daarom is het zo belangrijk dat de ouders, leraars en ook de kinderen weten wat stress is en er samen, eventueel onder begeleiding van een deskundige, kunnen over praten en samen naar oplossingen zoeken. Duidelijke afspraken, een stressdagboek, respect en begrip zijn goede hulpbronnen.
Een belangrijk aanknopingspunt om deze gesprekken op gang te zetten is een goede aanpak van de examenstress en faalangst. Dan kunnen we het gesprek verdiepen door deze problemen in een meer algemeen kader te zetten.
Wij zien dat jongeren die efficiënt met stress leren omgaan jaren later deze technieken nog toepassen. Ze zijn meer gewapend wanneer ze zelf met stress op het werk of in thuissituaties geconfronteerd worden.
Informatie moet ook aan de kinderen zelf gegeven worden. Via speltechnieken en tekensessies kunnen kinderen perfect weergeven wat er in hen omgaat. Deze zaken moeten we dan ernstig nemen en duiden. Kinderen weten over het algemeen heel goed wat stress is en ze herkennen dit ook bij hun ouders. Maar ze weten niet goed hoe ze er mee moeten omgaan. Nooit mag de communicatie verwijten of afkeuring bevatten want kinderen zijn zeer loyaal aan hun ouders.
1. INFORMATIE VOOR OUDERS EN VOOR DE SCHOLEN
Een goed informatiepakket bevat een verduidelijking van een aantal basisgegevens
Wat is stress? Wat zijn emoties?
Hoe sturen onze emoties ons gedrag?
Welke zijn de oorzaken van stress?
Welke zijn de gevolgen van stress?
Hoe herken ik stress?
Hoe pak ik stress aan?
2. COMMUNICATIE
Sessies aan de ouders of zelfs aan de leraars waar ze leren optimaal te communiceren vanuit een positie als gelijke zullen hun vruchten afwerpen. We hebben vastgesteld dat heel wat scholen bijvoorbeeld het communicatiemodel hanteren zoals gebruikt in "De roos van Leary" of "De stad van Axen" van Nand Cuvelier. Dit blijven nog altijd de basisprincipes die moeten gehanteerd worden om met kinderen te communiceren. Ouders en leerkrachten moeten hier een diepgaand inzicht in verwerven zodat ze de informatie die ze verwerven over stress ook optimaal kunnen overbrengen. Ze zullen ook leren niet te confronterend of verwijtend op te treden. Kinderen zullen zich met respect behandeld voelen en niet in weerstand gaan.
Op de school en thuis kunnen momenten ingelast worden om te praten over stress en emoties. Dan doorbreken we het taboe.
3. RISICOSITUATIES
Bepaalde groepen zijn risicogevoeliger dan andere. Uit de studie blijkt dat éénoudergezinnen, wellicht door financiële problemen, meer risico lopen. Speciale aandacht moet daarom worden besteed aan de stress van de ouders en de leraars.
We weten uit heel wat onderzoekswerk dat het voor bepaalde ouders moeilijk is een optimaal evenwicht te vinden tussen werk en gezin. Ook weten we dat het beroep van leraar voor heel wat mensen zeer stresserend is. We hopen dat deze studie speciale aandacht zal werpen op deze specifieke situaties.
4. STRESSREDUCTIETECHNIEKEN
Een aantal stressreductietechnieken zijn eenvoudig. Een vorming kan door de school georganiseerd worden.
Zo denken we aan:
• Eenvoudiger relaxatietechnieken
• Bewustmakingstechnieken
• Assertiviteit en territoriumtrainingen
• Omgaan met grenzen
• Communicatietraining
• Emotionele intelligentie op school
• Onthaasten en omgaan met tijd
• Trainen in geven en ontvangen van waardering
• Conflicthantering
• Omgaan met angst en onzekerheden
• Weerbaarheid
• Omgaan met overtollige informatie
5. CONDITIE EN GEDRAG
De weerstand tegen stress wordt ook bepaald door een goede lichaamsconditie. Daarom kunnen we stress ook aanpakken via een verzorgde voeding met een goed evenwicht van alle noodzakelijke voedingsstoffen. Ook sport en beweging zijn belangrijk. Een goede en voldoende lange slaap speelt een heel grote rol.
Kinderen moeten hun emoties kunnen uiten en hebben dus nood aan een welwillende, luisterbereide leraar en ouders.
6. OMGAAN MET INDIVIDUELE VERSCHILLEN
Begrippen zoals gevoeligheid of nauwgezetheid zijn niet voor alle kinderen even duidelijk. Uit de wetenschappelijke literatuur weten we dat er grote individuele verschillen bestaan. Sommige mensen zijn van natuur uit zeer nauwgezet, anderen juist niet. De leraar en de ouders moeten inzicht hebben in deze individuele verschillen en vooral niet te vlug bestraffend optreden. Sommige kinderen hebben het zeer moeilijk met nauwgezet en doelgericht gedrag. Wanneer ze voortdurend daarop "gepakt" worden vergroot het probleem.
7. PROFESSIONEEL ADVIES
Wanneer kinderen slaapstoornissen of angst vertonen of een aantal lichamelijke klachten of wanneer de schoolresultaten op onverklaarbare manier achteruitgaan, dan is professioneel advies aangewezen.