Notulen Bijeenkomst werkgroep GGZ en non-dualiteit Vrijdag 12 Nov. 2010

Douwe heet iedereen welkom en start de bijeenkomst met het uitspreken, dat het zijns inziens de moeite waard is door te gaan met deze werkgroep en wel om de volgende redenen: 
1) Omdat de directe non-dualiteitsbenadering een belangrijke aanvulling is ten opzichte van wat nu in de hulpverlening aanwezig is,
2) Voor de mensen die in de hulpverlening werken en daarin zoveel mogelijk het inzicht in non-dualiteit zouden willen laten doorwerken en
3) Als een hulpmiddel voor de deelnemers om steeds meer gericht te blijven op non-dualiteit zodat deze zich gaat realiseren.

Er blijkt uit de contacten met de hulpverlening genoeg belangstelling voor te zijn.

1) Ook liggen er veel teksten die gebruikt kunnen worden en met elkaar een reader zouden kunnen vormen.
2) Via de website zou er nog meer gedaan kunnen worden door bv. zelf geschreven artikelen of artikelen uit boeken, tijdschriften en dagbladen te plaatsen. De site wordt veelvuldig bekeken, ook door mensen die op zoek zijn en via zoektermen op de site komen.
3) Verder zou er ook gekeken kunnen worden een gastspreker uit te nodigen die iets kan vertellen over non-dualiteit in de hulpverlening.
4) Daarnaast zouden er mensen uit de groep zelf kunnen laten zien, hoe vanuit de geconditioneerde situatie, een doorbraak naar non-dualiteit mogelijk is.

Deze opsomming van mogelijkheden laat zien dat er met deze werkgroep veel mogelijk is.

Na de vraag hoe de samenstelling van de groep op dit moment is, zegt Douwe: “dat Paul opnieuw beschikbaar is als coördinator van de werkgroep. Doch, het zal vooral neer moeten komen op de samenwerking”.
Voor de voortgang van de werkgroep is het van belang dat niet alle taken of verantwoordelijkheden op een paar schouders rust.
Vooral het doen met elkaar kan veel veroorzaken.

Gedurende het vervolg van de bijeenkomst is er, ingaand op punt 1, vooral gesproken over verschillende richtingen en methoden binnen de psychotherapie en op welke punten non-dualiteit door kan werken.
Er blijken over en weer veel vragen te zijn over de visie, werkwijze en de doelstelling van de psychotherapie.
Waar stopt de therapie en waar begint non-dualiteit of zouden deze juist meer samen kunnen gaan, waar zijn de overeenkomsten en waar juist niet?
Maar vooral de vraag: “op welke wijze kan de non-dualiteit doorgaan binnen de GGZ”?

Samengevat is er het volgende over gezegd:

a) Het is goed te zien dat de hulpverlening, zoals deze nu werkzaam is, veelal uitgaat van het maken van analyses, etikettering of andere vormen van diagnose stellen.
Het direct vaststellen van een diagnose of het plaatsen van een etiket kan de benadering op voorhand al afsluiten en onnodig zwaar en uitzichtloos maken.

Vanuit non-dualiteit is het meer het bewust maken van de grotere ruimte waarin een verkramping kan ontstaan.
Het bewust worden van de grotere ruimte met daarin de verkramping versus ontspanning. 
Het afgesloten zijn versus open zijn, geslotenheid versus openheid,
dualiteit versus non- dualiteit.
Deze open benadering, welke steeds uitgaat van de actuele situatie, geeft letterlijk meer ruimte en perspectief.

b) Binnen de psychotherapie wordt er, via allerlei verschillende methoden, veel aandacht besteed aan het bewust worden van de situatie welke wordt ingebracht. Meestal een situatie welke als onplezierig wordt ervaren. Doch, het wordt dikwijls gezien en benoemd als een probleem; een persoon met een probleem. Vervolgens komt dan de wens en de nadruk te liggen op de verandering van de persoon cq het probleem.
Het risico zit er in, dat uiteindelijk deze vorm van begeleiden als uitzichtloos en zwaar ervaren wordt. Vaak zie je dat de klacht of het gedrag weer terugkomt (de oorsprong of wortel van het probleem is niet gezien).

Vanuit non-dualiteit ligt er veel minder of geen nadruk op het hebben van een probleem.
Hoe zou dat ook al moeten als er geen sprake is van een persoon. Er vindt zoals gezegd een bewustwordingsproces plaats van een grotere ruimte (zonder grenzen) met daarin het ervaren van de eventuele verkramping. Deze kan mede door het verkrijgen van inzicht en ontspanningsoefeningen en yoga overgaan in totale ontspanning welke onbeperkt is.

c) Binnen de psychotherapie zijn er door de jaren heen veel methoden ontwikkeld.
Alle mooie methoden ten spijt jammer is, dat de methode al te vaak als hoofdzaak gezien wordt of te belangrijk wordt gemaakt. Hierdoor wordt het zicht op wat er nu eigenlijk gebeurt of wat er aan de hand is makkelijk uit het oog verloren.
Eigenlijk zou je kunnen zeggen, dat al die verschillende methoden alleen bedoeld zijn als hulpmiddel tijdens het begeleiden naar een ruimer bewustzijn.
Hoe meer ruimte ervaren wordt bij de begeleider/ster, hoe meer de methode slechts als een hulpmiddel/tool gezien wordt
Uiteindelijk kan ook de methode komen te vervallen en gaat het alleen nog om inzicht en ontspanning. Ook dat zal uiteindelijk niet meer nodig zijn en is er alleen nog maar rusten in wat is.
Wat je ziet is dat op een heel natuurlijke manier de psychotherapie en non-dualiteit in elkaar overgaat en in elkaar verdwijnt.

d) Waar het binnen non-dualiteit om gaat, is het telkens weer bewust maken van de sfeer van  zelf-zijn. Het telkens weer verwijzen naar de sfeer van zelf-zijn, deze gaan herkennen en het daarin verblijven staat binnen non-dualiteit centraal.
Kijk naar jezelf, hoe zit het met jezelf, hoe zit het met je actuele situatie, wordt daar bewust van. Eigenlijk is deze benadering ook zo simpel.
Een mooi voorbeeld vertelde Douwe over zijn zwager tijdens zijn bezoek aan hem.
Een in elkaar zittende man wiens wereld er dan ook zo klein uitziet.
Vanuit deze actuele situatie kan je dan zeggen: “kijk eens hoe je erbij zit. Wanneer je rechtop gaat zitten, ziet je wereld er toch veel ruimer uit. Kijk maar, probeer het maar eens uit en kijk of je het verschil kan ervarenl”.

Het alsmaar verwijzen naar de actuele situatie maakt ons bewust van onze eigen sfeer van zelf-zijn. Hoe meer deze sfeer herkent wordt, hoe meer deze sfeer ervaren kan worden als een open en ontspannen sfeer, een sfeer van thuis zijn en uiteindelijk een sfeer waarin je kan rusten.
We zien dit maar al te makkelijk over het hoofd, terwijl, het is zo simpel, simpeler kan het eigenlijk niet.
Binnen deze ontspannen sfeer is geen angst om aangevallen te worden. Het is een sfeer waarin je toe kunt laten wat er is! Een sfeer waarin de resten die er nog zijn getranscendeerd kunnen worden. 
Deze non-duale houding wordt binnen de psychotherapie (nog) niet toegepast.
Terwijl, vanuit deze basis houding, door eerst terug te gaan naar jezelf, oordeelloos gekeken kan worden naar wat er is.

Hier is een mooie taak weggelegd voor deze werkgroep of evt. een subgroep.
Voorstel is gedaan om met een groepje geïnteresseerden hierover te brainstormen en/of te sparren. Doel is: bijdrage aan ieders persoonlijke proces zodat je deze houding bent dus ook in de werksituatie. Dit zou een doorgaande groep kunnen zijn die naast deze werkgroep functioneert. (zie punt 2 en 3 op pagina 1)

e) Waar binnen de psychotherapie teveel stilgestaan wordt bij het probleem, dikwijls teveel gepraat wordt, teveel gegraven wordt en teveel geanalyseerd word, is daar misschien binnen de non-dualiteit te weinig ruimte voor. In hoeverre zou er vanuit non-dualiteit iets meer stilgestaan kunnen worden bij wat zich aandient gedurende het proces? Soms kunnen dat heel praktische zaken zijn die toch ook voor dat moment het leven op zijn kop kan zetten. Neem bv. een onderwerp als seksualiteit, een beleving waar gedurende het zoekproces veel in kan veranderen en verwarring kan ontstaan.
Zijn dit onderwerpen die aan de orde (kunnen) komen tijdens de satsang?
Zijn die avonden er wel voor bedoeld of zou daar een andere mogelijkheid voor kunnen zijn?
De vragen leven wel en kan er dan tijdens die momenten vanuit non-dualiteit voldoende bij worden stilgestaan, zolang dat nodig is?
Met andere woorden, in hoe verre kunnen we binnen de benadering vanuit non-dualiteit ook iets gebruiken uit de psychotherapie.
Vanuit de psychotherapie is hier soms onduidelijkheid over en wordt non-dualiteit soms ook wel gezien als een manier om je achter te verschuilen.
Voorstel is gedaan, ook binnen het kader van een gastspreker, Fokke Slootstra uit te nodigen. Hij schreef in het laatste nr. Inzicht een mooi artikel over het integreren van therapie en non-dualiteit.(zie ook punt 6 op pag. 1)

f) Binnen de mindfulness of vipassana meditatie ligt de nadruk op het waarnemen en het benoemen van wat zich binnen het bewustzijn voordoet. Het gadeslaan of schouwen. Een prachtige methode binnen het proces van bewustwording.
Echter, er wordt naast het gadeslaan niet verwezen naar “dat” wat bewust is.
Binnen non-dualiteit wordt naast het zien van verschijnselen ook de vraag gesteld:
“Wie neemt er waar”?
Het is mooi te zien dat ook hier non-dualiteit een mooie aanvulling kan zijn.

Er zijn door twee mensen uit de kring formuleringen gedaan met het doel de link de te leggen tussen hun werk met non-dualiteit. Guy zal iets schrijven over “de derde generatie gedragstherapie, waaronder de ACT (Acceptence and Commitment Therapy)  met de C van committent als centraal punt.” en Tessa over de geestelijke verzorging.
Voorstel van Douwe is, beide deelnemers hierover eea op schrift en te gebruiken als onderwerp voor de volgende vergadering. Dit voorstel is aangenomen.

Hier volgt nog een reflectie mijnerzijds (Paul) nav de bijeenkomst. Voordat we als werkgroep met oefeningen etc beginnen is het van belang een duidelijk kader te hebben. Mindfulness (ook een derde generatie gedragstherapie) en ook de gangbare psychotherapieën hebben als doel ruimte te maken. De fixatie op een probleem dient minder te worden. Cliënten worden in staat met een afstand naar het probleem te kijken. Deze ruimte cq afstand is nog binnen de persoon. De persoon observeert wat zich afspeelt in zijn of haar belevingswereld. Dit is niet het specifieke, de core-business, van nondualiteit. Nondualiteit gaat verder, de ruimte wordt groter en breidt zich uit tot in het oneindige. Hierin kan ook de (observerende) persoon waargenomen worden in die grote ruimte. Vooral op deze laatste stap dient onze werkgroep de nadruk te leggen. Dus ook oefeningen die wij gaan formuleren dienen sowieso stap 1 (ruimte binnen de persoon) maar vooral stap 2 (de alomvattende ruimte) te omvatten. Verder is het van belang als wij oefeningen gaan formuleren, dat wij die heel concreet gaan maken, op lichamelijk en psychisch niveau.

Gedurende de bijeenkomst bleken alle besproken onderwerpen heel nuttig en leverde voldoende gesprekstof op om daar veel aandacht en tijd aan te besteden. Zeker heeft het voor meer duidelijkheid gezorgd en voldoende inspiratie opgeleverd om door te gaan met deze groep.
De oefeningen welke nog op het programma stonden, zijn doorgeschoven naar de volgende bijeenkomst
De volgende bijeenkomst is gepland op: vrijdag 10 dec. Ook weer om 13.00 uur.

Vriendelijke groeten, Hanneke