2 - Non-dualiteit in de behandelrelatie PdB

Pia de Blok, 28-09-07


Pia heeft een Praktijk ‘Jezelf-zijn zonder spanningen’. Mensen krijgen individuele begeleiding vanuit de non-dualistische visie met praktische handvatten

‘Eigenlijk zouden er hier mensen aan het woord moeten komen die bij mij in de Praktijk zijn geweest. Zelfervaringen vind ik namelijk het allerbelangrijkste. Ik kan wel zeggen: ‘O, het ging zo goed; de mensen hebben er zoveel aan’, maar alleen de betreffende persoon kan dat eigenlijk zelf zeggen. Daarom heb ik bijvoorbeeld wat betreft Project Jongeren velen om zelfervaringsverslagen gevraagd. Zie de website bij Advaita Studie - Project Jongeren.
Maar voor vanavond dan toch maar iets.

‘Er is geen echte therapie in die zin dat de ander mijn aangeleerde ideeën moet overnemen. Het enige wat ik steeds met iedereen doe is samen terug gaan naar de Stilte, naar datgene wat volgens mij de enige wijze is om je zelf–zijn te ervaren zonder wat voor spanning dan ook, én dat te onthouden! Het gaat hier om ‘zelfervaringsoefeningen’ die mij aangereikt zijn vanuit verschillende kanten uit ons universele bestaan. Er is namelijk niemand die iets nieuws brengt. Het heeft de ondergrond en is doorweven van de Non-duale Openheid die ik via Douwe heb herkend.

‘In de Praktijk komen mensen voor een sessie van anderhalf à twee uur, ze komen drie of vier keer met tussenpozen van een maand. Dan hebben ze eigenlijk alles geleerd wat ik weet. Sommigen die verder in advaita zijn geïnteresseerd, komen met steeds grotere tussenpozen nog steeds.
Mensen die bij mij komen hebben vaak al alle soorten van hulpverlening doorlopen. Dan komen ze ten einde raad om raad. Hoe kom ik in godsnaam van al die spanningen af?
Belangrijk lijkt mij dat zij nu zelf het heft in eigen hand willen nemen. Dit constateren wij samen ook. Het gaat er nu om niet meer afhankelijk te zijn van een vader of moeder figuur/hulpverlener, maar om volwassen te worden, op eigen benen te staan. Niet meer als een klein kind met alle emoties mee te gaan.
Verder ga ik niet mee in een rollenspel van ‘O, bij Pia kun je je sores kwijt’. Daarvoor moeten ze niet bij mij zijn. Ze moeten hun eigen innerlijke kracht weer hervinden, dat zeg ik ze ook. Immers, daar gaat het om. Voor mij voelt het als compassie zonder bezorgdheid, en dat ervaart de ander als een proces om zelfstandig te worden zo heb ik ervaren.

‘Een eerste uitgangspunt is: vanuit dualiteit ontstaat dualiteit. Dus geen ego tegenover een ego stellen. Voor mij betekent dat als hulpverlener werkelijk bij mezelf blijven, ontspannen mezelf-zijn. Er hoeft of moet niets. Werkelijk Open Zijn. Ben je gespeeld open, dan prikken mensen daar zo doorheen. Dat zie ik wel gebeuren bij andere hulpverleners. Ook met leerkrachten gaat het vaak zo, dat erkennen zij zelf. Wanneer je niet ontspannen voor de klas staat, prikken de leerlingen daar zo doorheen. Eerlijkheid daarin is belangrijk. Hoe kun je anders verwachten dat mensen je vertrouwen.

‘De situatie is als volgt: We zitten tegenover elkaar met een klein tafeltje tussen ons in. Samen doen we de oefeningen waarin ze krijgen aangereikt hoe zich te ontspannen in de adem, de spieren en de gedachten. Ik schrijf op wat we doen, dat krijgen ze mee naar huis. Met de een doe ik dit, met de ander dat, afhankelijk van de persoon.. Ze krijgen een ingesproken ontspanningsCD mee naar huis. Ik geef ze als ze dat willen een heel lichte hoofdmassage. Ervaringen daarbij zijn onder andere: ik denk niet meer; al mijn gedachten zijn weg; ik zie licht; wat heerlijk. Dan laat ik ze zien: dit ben je zelf zonder spanningen. Van mijn kant is er alleen maar Licht, verder niets.
Ze krijgen een aantal tips mee, een paar oefeningen om vertrouwd mee te raken. Ook vraag ik ze thuis een stilteplekje voor zichzelf in te richten en er iedere dag 10 minuten te zitten, in Stilte of voor het doen van de oefeningen.
Het allerbelangrijkst is immers Stilte te ontdekken in zichzelf, die vooraf en voorbij gaat aan het alledaagse leven, en die tevens tussen twee gedachten in zit. Daarin is geen verlangen, geen willen, of denken aanwezig, daar komen alle wervelingen tot rust.

‘Wat er verder gebeurt is samen door grenzen heen zakken, eerst lichamelijke grenzen. Bijvoorbeeld terwijl je hier zit te luisteren, is er nog een lichaam? Dan: geestelijke grenzen (gedachten), energetisch, inzichtelijk en ‘ananda’. Men komt dan in een sfeer van ‘wat is dit heerlijk!’ Het is dus geen praatje dat ik houd. Ik doorleef het direct mee met de ander. Dit blijkt belangrijk te zijn, de ervaring is dat de ander het daarom direct oppakt en zo meegaat in dezelfde ‘sfeer’. Zelf ontspannen-zijn is daarom een vereiste voor het resultaat

‘Ik vraag ze zo eerlijk mogelijk te zijn en te vertellen wanneer ze iets niet echt zelf ervaren wat we samen doen. Dan kan ik daar weer op ingaan en kunnen we verder. Nogmaals, het is dus geen praatje, eigen ervaring staat nummer1. Vooral volwassenen gaan, ondanks dat ze zeggen het wel te ervaren, er vaak toch over nadenken en dan blijken er allerlei ideeën omhoog te komen en maken ze opmerkingen:’ik vind dit en dat’. Jongeren blijven veel meer bij hun eerste ervaring.

‘Aan het begin leg ik leg uit wat advaita betekent. A-dvaita is een Sanskrietwoord dat betekent: A, afwezigheid, van dvaita, tweeheid/dualiteit. Wat betekent dit? Er is bijvoorbeeld zoals wij hier zitten iets gemeenschappelijks, dat kunnen we leven noemen. Eigenlijk is er geen woord voor en toch hebben we allemaal zo’n gemeenschappelijke ervaring van iets dat ons verbindt. Tegelijk zien we de verschillen. We zien er anders uit, denken anders, onze achtergrond is verschillend. De conclusie is: je kunt niet praten van een totale eenheid, er is ook geen totaal verschil. Wat overblijft is geen-tweeheid, dus afwezigheid van dualiteit.
Vervolgens leg ik uit dat we hier praten vanuit advaita, dus vanuit de bron.
Ik vraag ze om tijdens een sessie onbevangen te zijn, niet gevangen in oude ideeën,
onbevooroordeeld: niet meteen reageren met ‘ik vind dit wel en dat vind ik niet’, en onbeperkt in het zien van mogelijkheden.

‘Dan laat ik ze zien dat het eigenlijk niet nodig is om te leren ontspannen, want een mens is al de ontspanning zelf (voorbeeld: ‘s morgens vroeg als we wakker worden zijn we ontspanning, daarna pas komt de vorm van onszelf en de wereld). Maar omdat er blijkbaar soms een lichamelijke situatie is en een maatschappij met al zijn eisen, ontstaan er spanningen in adem, spieren en gedachten. Dan zijn er regeltjes / handvatten / oefeningen om jezelf daar weer in los te laten, te ontspannen.
‘We gaan samen kijken naar spanning in: 1) de adem; 2) de spieren; 3) spannende en ontspannen situaties – dat benoemen ze zelf voor het vergroten van inzicht; er zijn enkele oefeningen om tijdens de gespannen situaties weer ontspannen zichzelf te kunnen zijn; 4) het denken. Verder wordt gekeken naar 5) helder-zijn, want ontspannen is niet ‘slap’ zijn. Op het laatst zijn er 6) ontspannings- of inslaapoefeningen en 7) staande oefeningen om de dag te beginnen.
Het gaat erom de ander mee te nemen in de ontspanning die hij zelf is. Hij zal zich zelf op deze bovenstaande gebieden moeten ontspannen en laten zakken door alle grenzen.

‘Het allerbelangrijkste voor een mens, het zoeken van geluk, komt natuurlijk ter sprake. Waarom? Omdat er een diep innerlijk weten van is. Dan gaan we samen kijken: het zit niet hier, het zit niet daar, ‘het’ zit in jezelf. Iedereen is op zoek naar geluk, dat speelt ook bij de Markt, Mode en Media. Die geven echter maar tijdelijk geluk. Men wil iets hebben, men heeft het en men gaat alweer op zoek naar iets nieuws. Nu gaat het om niet meer afhankelijk te hoeven zijn van iets buiten jezelf. Het gaat er om terug te gaan naar je Bron, naar dat wat je was voor je onder invloed kwam van wat anderen vertelden, vonden, zagen en voelden over jou. Als je In jezelf bent zonder spanning, is Dat te herkennen / ervaren.
Vaak blijkt dat ‘omgaan met anderen’ problemen geeft. Daarover komt weer een uitleg vanuit non-dualiteit: openstaan voor anderen, maar niet zoals tevoren vanuit een egoïstisch standpunt. Dat wat je uitstraalt ontvang je, dat wordt herkend.

‘De mensen vertellen hun verhaal, daar doe ik in eerste instantie niets mee. We beginnen bij nul.

1) Ontspanningsoefeningen
We doen de oefeningen samen, ik doe zelf mee en ervaar het ook. Allereerst is er de ademhaling. Wanneer die niet ontspannen is, kun je de rest van de oefeningen wel vergeten. Die helpen niet als de adem niet totaal vloeiend vanzelf en ontspannen gaat. We doen allereerst oefeningen om de buikademhaling zelf te ervaren.

Oefening: Golfademhaling
Zenuwachtig?Of voor/tijdens een examen
Kijk eens hoe je je voelt in die situatie

- Neem even een moment van rust.
- Leg je handen op je buik.
- Op een inademing laat je je buik ietsje naar voren komen, je ademt naar je navel toe en je ademt gewoon weer door je neus uit waarbij je buik weer laat inzakken.
- Tel bij de inademing tot 3, en bij de uitademing, die langer duurt, tot 5of 6 of 7 tellen. Daarna is er 1 tot 2 tellen een natuurlijke stop, waarbij je dus even niet ademt.
- Dus inademend tel je tot 3, je buik komt iets naar voren en uitademend tel je langer dus tot 5,6 of 7 en daarna 1 of 2 tellen stop! De inademing door je neus is fris en de uitademing door je neus is warm. Zie ook, uitademend laat je Alles los!
- Bij de uitademing zak je als het ware naar beneden, alsof je in een luie stoel zit. Bij elke uitademing laat je je wat zwaarder worden en wegzakken.
- Je blijft wel helder, je dut niet in.
- Hoe voel je je in deze stuatie.
- Na een uitademing leg je je handen weer op je bovenbenen en doe je je ogen weer open.
- Hoe is je eigen belevingswereld van jezelf nu in verhouding met de situatie voor je aan deze oefening begon?


De Golfademhaling; de golf komt op uit de zee als er een inademing is, dat duurt 3 tellen, de buik komt naar voren. De golf wordt weer in de zee teruggetrokken dat neemt 4,5,6,7 tellen. De uitademing werkt ontspannend. Dan zijn er even twee tellen dat je niet ademt. Dat gaat vanzelf, geef daar ook aan toe dan gebeurt het ook vanzelf. Die stilte is als een windstille spiegelgladde zee waarin niet geademd wordt. Waar helemaal geen beweging is. Daarin komt pas echt het hele zenuwstelsel tot rust. En in die stop kom je bij je innerlijke kracht. Je kunt ook bij jezelf zeggen: In… Uit……. Stop.. Adem langzaam en rustig breed en diep in je buik. In, komt je buik naar voor, uit zakt ie weer in, en stop..even niets. Goed alles uitademen, dat is belangrijk! En ook lange uitademingen maken! Je uitademing werkt ontspannend. Je aandacht op je adem richten, dus niet op je gedachten. Drie keer doen.

Daarna met een oefening de spanning in spieren ervaren, waarnemen is dan al ‘ loslaten’, jezelf daarin laten ontspannen.
In feite gaat het alleen maar om jezelf te laten zakken in de ontspanning die je zelf al bent, steeds meer ontspannen en ontspannen. Via de ademhaling. En wanneer er grenzen komen (inzicht: dat is egospanning), daar, eventueel door innerlijk te ’bewegen’ jezelf weer door heen te laten zakken. Zo ontstaat er steeds meer en meer ruimte en worden andere mogelijkheden gezien

‘Later, als er gerichte vragen komen ga ik er wel op in. Ik laat ze dan praktische oplossingen zien. Problemen komen altijd voort uit ego’s die voor zichzelf opkomen, die bevestigd willen worden..
Een voorbeeld is een mevrouw uit mijn Praktijk. Ze is nu gescheiden.
Zij: ‘Ik heb zo’n moeite met mijn schoonzus die vroeger mijn man wilde verleiden. Ik heb zo’n moeite met haar en nu moet ik naar haar verjaardag.’ Mijn antwoord was het volgende: ‘Je kunt het Open laten, in de Ruimte, en dan zien wat je vanzelf doet. Zij: ‘Daar kan ik niets mee, het is te heftig.’ Ik: ‘Stuur dan Liefde vanuit je hart. Laat die door stralen naar haar, elke keer dat je aan haar denkt. De eerste keer is moeilijk maar dat gaat steeds beter. Zonder er verder bij na te denken. Zij: ‘Ik snap het ineens. Het ligt niet aan haar, maar aan mij! Ik heb die moeite, zij niet! Ik stuur die Liefde dan eigenlijk naar mezelf toe!Ik: ‘Ja, jij bent die ander in wezen ook.’ Dan geef ik een uitleg van wat non-dualiteit is.
Het gaat er in een sessie ook niet om wie gelijk heeft, het gaat er om te ‘zien’ wie we werkelijk zijn. Een jongen zei me eens na afloop ‘Ineens ziet het leven ziet er veel makkelijker uit. ‘

2) Zelfervaring en ‘denken’
Het gaat voor alles om zelfervaring, een intern voelen. Dat is spontaan, dat welt direct op uit de Zijns-Bron, vanuit Openheid. Al het andere komt erna, dat komt langs en verdwijnt weer. Zoals gedachten: gedachten zijn mentale beelden die langs komen en weer verdwijnen. En emoties ontstaan als we daar op reageren. Die slepen je mee uit je Midden naar buiten. Dan zeg ik:‘Jij bent de waarnemer ervan. Blijf steeds gericht op de Bron/Openheid’ Dit kan echter alleen als die gerichtheid 100% is en er geen afweer meer voor bestaat. Dat is zo niet omdat ik het zeg, maar dat laat ik ze zelf ervaren.
Gedachten mogen gewoon langs komen, dat is natuurlijk. Stop ze dus niet weg in een koffer, gegarandeerd dat die eens openbarst en dan is er kans op een burn-out of andere toestanden. Nogmaals je hoeft gedachten niet te verdringen of weg te stoppen. Zie dat ze langs komen, dat jij ze zelf niet bent. Je bent ze niet specifiek, ze zijn tijdelijk. Ga er niet mee praten, dus over nadenken. Laat ze los.
Het is goed vaak de aandacht op Stilte tussen 2 gedachten in te richten. Daarin kan ook de Waarnemer van de gedachten oplossen. Dan is er even Niets. Wanneer mensen dat herkennen komt er vaak een reactie na een sessie als ’wat is dat Heerlijk, dat Niets’. Als je dat weer herkent, wil je toch niks anders meer! Want het wordt herkend door de mensen. Bij totale ontspanning zijn er geen verkrampte spieren meer, geen grenzen meer, daardoor hebben dingen(emoties, enz.) geen houvast meer. Gedachten hebben geen zwaarte meer.

Oefening: In gedachten kan je alles wat je maar wilt, denk maar eens even aan je huiskamer en de stoel waar je vaak zit…en je zit er toch?
Laat dan de gedachte eens langs komen aan:

Oefening: Zie een landschap dat je kent.

- Zie het in het voorjaar. De kleuren, de sfeer, de zon, de blauwe lucht, de geuren
- Zie het in de zomer, doe het zelfde
- Zie het in de herfst
- Zie het in de winter
- Ogen open
- Vraag, wat zag je?


Antwoorden zijn beschrijvingen van het veranderen van het landschap, en soms emoties die daarbij horen
Ik: ‘Wie ziet? Jij ziet als onveranderlijke Waarnemer. Alles verandert maar jij blijft dezelfde. Stilte. Waarin deze gedachten opkomen en weer verdwijnen. Jij blijft Onafhankelijk van de veranderingen in het landschap. En ook: Zie, dit ben je allemaal Zelf, ook de Ruimte waarin alles zich afspeelt. Je ervaart het toch zeker allemaal zelf en niet omdat ik het zeg.

Oefening: Op de maan gaan staan


- In gedachten kunnen we alles wat we willen hebben we net gezien. Hup, we gaan op de maan staan.
- Zie de ruimte. De sterren. Zie de aarde.
- Zie al die mensen daar, net een mierenhoop.
- Zie al die mensen daar met hun gedachten, hun emoties, hun leventje. Kun je zien hoe betrekkelijk alles is.
- Zie de gedachten en emoties ook van jezelf hier in de ruimte voorbij gaan. Vastpakken kun je veranderen in loslaten.

‘Dat kun je de mensen laten inzien: je kunt jezelf vrij denken, je kunt jezelf beperkt denken.
Zie ook: de ene gedachte denkt de andere gedachte.
Wanneer gedachten diepgang krijgen wordt het een gevoel, dat gevoel gaat zitten in je lichaam, je spieren, je adem. Je wordt gespannen en dan worden ook weer je gedachten gespannen. Het wordt een cirkeltje en zo raak je in de stress. En dan wordt het een gewoonte.
‘Diepgang’ wil hier zeggen dat je dieper op de gedachten ingaat, er al je aandacht op richt. Ze krijgen dan steeds meer energie en kracht. Bijvoorbeeld als je aan een nauwe omgeving denkt, je voorstelt dat je daar zelf in zit en dat beleeft, dan vertellen mensen nadien dat zij zich beklemd voelden, angstig waren, hartkloppingen kregen. Stel je je voor dat je aan de zee staat, dan krijg je opmerkingen als: ik voelde me ruim, gelukkig, ik kon weer doorademen.
Mijn advies is: blijf in de ruimte die je met eerdere oefeningen zelf ervaren hebt. Gedachten komen op, of langs en ze verdwijnen weer. Net als wolkjes in de blauwe hemel. Kun je ze niet loslaten? Ga dan niet mee met negatieve gedachten, die werken begrenzend, en ga wel mee met positieve gedachten, die werken verruimend op je. Alles wat verruimend werkt is goed. Daarom trekken mensen als vanzelf graag de natuur in. En die ruimte ervaringen werken vanzelf wel door.
Even ter toelichting: je hoeft dus geen positieve gedachten te plakken op de plaats van de negatieve. Dat is een psychologisch praatje, voor sommigen kan dat ook werken maar dat is geen advaita.
Iemand zei eens: dat is dan toch weer dualistisch? Niet meegaan met negatieve en wel meegaan met positieve gedachten? Nee, je moet niet de niveaus door elkaar halen, dit is gewoon een regeltje op praktisch gebied. Zoals naar links en rechts kijken als je oversteekt.

Een vraag die soms wordt gesteld: wordt je dan nergens meer door geraakt? Verdriet, geluk ervaren, lijden van anderen? Ja, je wordt geraakt maar je gaat er zelf niet aan onderdoor. De sfeer van Licht en liefde blijft. In stilte kan dit weer herkend worden.

3) Aandacht ergens aan geven: hoe werkt dat?

Oefening: Wat betekent aandacht geven

- Ogen dicht. Ga eens met je aandacht naar je rechterknie. Voel hem van binnenuit. Hoe voelt dat, merk dat op. De buitenkant van je knie. Voel je de lucht er om heen misschien? Even zo concentreren
- Ga dan met je aandacht naar de tenen van je linkervoet. Hoe voelen die? Warm? Koud? Ander gevoel? Voel je ze apart of tegelijk? Even zo concentreren.
- Ogen open. Vraag: ‘Hoe voelde dat? ’
- Antwoorden komen zoals, mijn knie was warm en werd steeds warmer. Mijn tenen werden heel licht. Ik voelde alleen mijn knie, de rest van mijn lichaam niet, enz.


Zie je dat je nu zelf ervaart wat het betekent wanneer je ergens aandacht aan geeft. Dat alleen dat deel energie krijgt, het gaat zelfs alle kanten uitwerken. Dus dat betekent ook als je aandacht geeft aan negatieve gedachten/ gevoelens, dat die ook energie krijgen. En ze gaan beperkend werken want je ervaart gespannenheid. Die zich uit in steeds negatievere gedachten, gevoelens. Spierspanning treedt daarbij ook op.

4) Spierontspanningsoefeningen: pitstops
5) Ruimte laten ervaren. Je bent de Ruimte ook zelf waarin dingen opkomen en verdwijnen. In die ruimte de dingen zien opkomen, voorbijkomen en weer verdwijnen.
6) Stilteplekje in zichzelf laten ontdekken: Oefening Midden/Stilteplekje
7) Omgaan met anderen Er is geen onderscheid. Alleen schijnbaar verschillende uitingen.
8) Ontspanningsoefeningen: adem, spieren of visualisaties, of alleen op Stilte of Ruimte gericht, wat er gedaan wordt is afhankelijk van de gesteldheid van de cliënt. Dit ervaar ik spontaan en ga daar vanzelf in mee. Steeds blijf ik bij mezelf, dat is een gewoonte geworden.

‘Als ze in angst vervallen, of in oude paniekverhalen: iedere keer doen we weer eerst een ontspanningsoefening, daarna praten we.
Een voorbeeld: een vrouw, volledig in paniek, praat en praat, ze zegt: ik kan niet meer. Ze is er vreselijk aan toe, trilt, huilt, heeft verwarde ogen. Ze moet opgenomen worden, maar wil dat niet. Iemand vraagt mijn hulp. Ik doe steeds weer een poging om haar mee te nemen in een ontspanningsoefening, vooral de adem is belangrijk. Dat lukt wel maar daarna ‘zit’ ze meteen weer in haar verhaal. Ik ga niet mee met de verhalen, maar blijf wel troostend aanwezig. Ik doe ook de oefening: ‘handen tegen elkaar’. Om haar te laten ervaren dat er nog een andere werkelijkheid is dan die waar ze op dat moment in schijnt te zitten. Die ziet ze dan ook, heel helder. Ze moet weer naar huis, niemand die dit voort kan zetten en ze wordt later opgenomen.
Nog een voorbeeld: een man, heeft paniekaanvallen. In files staan kan hij niet. Hij leert zichzelf weer te vinden, zo zegt hij zelf. Als hij dan toch in zijn bloemenzaak een paniekaanval krijgt, willen anderen de GGD al bellen. Hij zegt dan ’stop, ik ga in mijn bus zitten.’ Hij doet dat, gaat in de Stilte die hij zelf ervaren heeft en wordt weer rustig.

Oefening: Handpalmen tegen elkaar
Ruimte herkennen

- Hoe voel je je
- Zit met je handpalmen tegen elkaar. Rug recht, ontspannen omhoog gericht.
- Zet je aandacht in je voorhoofd, punt tussen je ogen, van binnenuit. Niet fysiek.
- Laat je handen dan heel langzaam van elkaar af komen, als in een vertraagde film
- Heel langzaam doen!, kijk van binnen uit in het gebied van je voorhoofd.
- Laat je handen langzaam naar links en rechts gaan, tot zover je kunt.
- Ervaar de ruimte tussen je handpalmen en ook daarbuiten
- Voel ook je zou oneindig in die ruimte uit kunnen dijen.
- Kijk in je voorhoofd (kan ruim aanvoelen, openend)
- Laat dan je handen weer heel langzaam terug komen naar elkaar toe. Als in een slowmotion. Aandacht steeds in voorhoofd houden. (Je kunt iets wolligs ervaren tussen je handen dat is je eigen uitstraling: je eigen aura. Maar blijf in die helder ruimte).
- Tot ze elkaar weer raken.
- Ervaar je dat de ruimte blijft, ongeacht wat je doet.
- Inademend armen met handen omhoog, de ruimte in omhoog, er is geen end
- Uitademend mond, pf langzaam weer laten zakken voor borst.
- Handen op bovenbenen leggen. Voel, ervaar wat deze oefening je doet.
- Hoe is je belevingswereld nu


‘Als ze er aan toe zijn laat ik ze zien dat elk probleem eigenlijk een ego spanning is.
Vrijheid wordt niet gevonden door al die egoplaatjes te versterken, maar ze juist te doorzien. Te zien dat het maar plaatjes zijn die geplakt zijn zowel door anderen als door jezelf. Het verdedigen van het ego brengt juist angst mee. Want: het ego hoeft niet weg, maar de beperkingen ervan kunnen weer worden doorzien. Dan is er vanzelf geen egoïstisch gedrag meer (en dus geen lijden); wie is er nog om te verdedigen?
Wanneer ze paniekaanvallen hebben en zeggen’ ik ben mezelf helemaal kwijt, zie mezelf nergens mee’ roept dat soms angst op. We gaan dan samen naar Niets, via ontspanningsoefeningen. Angst verdwijnt omdat de ervaring van Niets samengaat met het meest positieve wat er te ervaren valt.
Soms huilen mensen verschrikkelijk. Ik ga gewoon door met de oefeningen en zeg ‘water schoont’. Mensen die soms plots in onbegrensde ruimte zitten krijgen soms angsten. Samen ervaren we wat Ruimte werkelijk is. Dat zij en de ruimte één zijn. Dat er werkelijk geen grenzen zijn die iets tegen houden om zichzelf daarin te laten ontspannen. Dat het allemaal ideeën waren. Heel soms wil iemand daar toch niet aan, zijn hele leven bestond hieruit en dan zeg ik zomaar dit… Dat moet ik dan accepteren.

‘Het is niet een pleister plakken op een wonde, je weet dat die afsluit en de wond heel langzaam geneest. Het is juist geen pleister plakken maar de wonde open laten. Je ziet wat er dan gebeurt, er komt lucht bij en de wond geneest veel sneller. In de openheid laten dus, maar wel tegelijk praktische handvatten geven.

‘Wat ik gezien heb is dat als mensen in de Openheid komen er als laatste toch een sterke behoefte aan geborgenheid blijft. Het laatste wat je kan aangeven, (de zelfervaringen van de hulpgever blijven nr. 1) dat die geborgenheid in jezelf zit. Dat die onafhankelijk is van iets buiten je. Dat is als in een vertrouwde thuishaven liggen. Zo gaan de mensen vanzelf mee naar de Rust en Stilte die de bron is van elk mens. Door middel van de oefeningen kunnen ze dat zelf weer herkennen en ervaren.
Oefening: B.v je ademt ruimte in en ook weer uit. Meer doe je niet. Boven in dat hoofd blijken dan hersenen te zitten, met al die opgeplakte plaatjes. Daar ben je waarnemer van. Gedachten: mentale beelden die opkomen, langskomen en weer verdwijnen. Emoties, wanneer je op de beelden reageert. Je ziet het als waarnemer je bent het zelf niet je bent er los van. (= Vipassenameditatie)
Advaita gaat verder.
Je bent als subject waarnemer van die objecten, je kunt er immers een verhaaltje over vertellen. Ga als waarnemer, subject, dichter naar al die objecten toe. Steeds dichter en dichter, steeds dichter, je zit op de rand en… valt er mee samen. Subject en objecten vallen samen. Alles lost op, zelfs de oplossing lost op. Er is afwezigheid van tweeheid. Zo zien ze dat er dan niets meer te verdedigen valt. Je bent het zelf allemaal, maar niets meer specifiek. Er is de acceptatie van alles, de natuur gaat gewoon zijn gang, er is geen behoeft meer om daar op in te breken (net als in de gewone natuur)
Geborgenheid, zonder een iemand die ergens opgeborgen zit. Wat je dan hoort is:‘O, wat is dit heerlijk, kon iedereen dit maar kennen, zo hoef je toch helemaal niks meer.’
Vanzelf ontstaat er een totaal loslaten van ALLES wat je eerst vasthield. Niets (niet-iets) blijft over, zou je menselijkerwijze kunnen zeggen.

‘Het laatste wat een mens loslaat is ijdelheid/egoïsme. Elk mens wil bijzonder zijn. Dat is onmogelijk. Zo is er dat verhaal van William Robbins: hij heeft alles: succes, geld, macht, vrouwen, maar moet toch zeggen: ‘mijn geluk zit in een potje’ ( met antidepressivapillen)
Als men niet bijzonder kan zijn, dan kun je ook in een slachtofferrol soms toch heel bijzonder gevonden worden. Ooit heb ik aan een man gevraagd ‘wilt u eigenlijk wel ontspannen zijn en beter worden zodat u weer kan gaan werken, wees heel eerlijk’. ‘Nou,… ik weet het eigenlijk niet’, zei hij. Ik heb hem aangeraden daar dan eens over na te denken en als hij niet werkelijk wilde, niet meer te komen. Dat heeft geen nut. Als hij zover weer was zou ik hem graag weer zien.
Wanneer sommigen zien dat het gaat om volwassen-zijn/ worden kan het dat het ophoudt, het is niet anders dan. Ze denken toch het geluk te vinden waar ze menen dat het is: buiten zichzelf. Bij iets of bij iemand anders. Soms duurt het enige tijd voor ze er aan toe zijn, ik laat dat dan open.
Als het gaat over bijzonder-zijn, laat ik ze zien: bijzonder-zijn zit in jezelf. Dat is onafhankelijk van iets buiten je. Het bijzondere zit er juist in dat je niet meer afhankelijk bent van omstandigheden. Dat is alleen in Stilte te ervaren.

‘Oefeningen die ik meegeef zijn o.a.
-Elke dag alert op spanning. Waar? Wanneer? Neem er nota van, kan dan al oplossen.
Geen conclusies eraan verbinden. Zonder standpunt blijven.
-Jezelf laten ontspannen in de adem. In de spieren. Je weet hoe gedachten werken.
Veel Ruimte ervaren, in de blauwe lucht kijken, in de natuur
-‘ Wauw’ ervaringen opdoen om te kunnen gebruiken tijdens stresssituaties of bij slapeloosheid. Werkt verruimend.
-Thuis een stilteplekje voor jezelf inrichten en daar iedere dag 10 minuten gaan zitten. De oefeningen daar doen, of alleen in Stilte-Zijn als je zover bent dat je dat kunt.
-Bij jezelf blijven, niet meegaan met emoties, je weet hoe ze werken.
- de mooiste zelfervaring is: zien, wanneer je eigen leefsfeer verandert, verandert de hele leefsfeer om je heen ook. Wanneer je verliefd bent is toch de hele wereld mooi?

‘Tot slot; meestal lukt het. Waarom? Omdat iedereen diep van binnen weet heeft Oorspronkelijk weten van het Hart(niet de hartspier) Want het wordt wel degelijk door velen herkend. En de gezamenlijke herkenning is er.
In de Stiltekerk was bijvoorbeeld een vrouw, die opmerkte nadat we de oefening over Stilteplek in jezelf weer ontdekken gedaan hadden,over haar Stilteplekje ‘het is overal, hier, bij de vuurtoren, aan het strand, in mijn huis: er is grens of deur meer’.
Er liep toevallig een Bulgaarse vrouw binnen. Ze blijkt Engels te praten en zegt ‘ik verstond je niet maar ervoer de sfeer’, met de handen op haar hart ‘ Quiet’.
Iemand die in de Praktijk komt en niets weet van Advaita zegt: ‘ik kom hier omdat ik weer helemaal in mijn diepste rust wil komen, om mezelf te zijn’. Haar ogen gingen dicht en haar handen op haar hart.

‘Er wordt wel eens gevraagd ‘kan je dan nog wel leven, wanneer je alles bent maar niets specifiek?’. Een bewustzijn waarin alles is opgenomen, je kan je wel voorstellen dat de dingen dan automatisch gaan.
Als het gaat over handelen: wanneer er geen verschil is, is er geen handelen. Als er dan ‘handelen’ zou zijn zou er dualiteit kunnen ontstaan. (Zoals één zijn met een kind in zijn spel, op je knieën, het gaat vanzelf) handelen zou dan zijn’ doe dit eens, pak dat eens, en het spel wordt anders.
In een praktische situatie handel je natuurlijk, belangrijk is de niveaus niet uit elkaar te halen.

Oefeningen die we vanavond doen:
Midden/Golf Aandacht zakken buik Via adem zakken
Stilteplekje
Wat zijn gedachten
Handpalmen van elkaar laten gaan
Hand gezicht/borst/buik. TV beeldjes.
In bos oude achterlaten, visualisatie oefening.

‘Nog een voorbeeld uit de Praktijk: een vrouw zegt: ’ik leg alles op tafel, ik barst van de spanning, niks is meer leuk. Het uit zich in huilen en huilen, ik werk nog wel, maar moet af en toe me terugtrekken om te gaan huilen. Mijn vader pleegde zelfmoord. Mijn moeder is eigenlijk het grootste probleem, elke dag belt ze, ze wil alles bepalen, zelfs wat ik moet eten, ze wil alles van me overnemen.’ Zij voelt zich schuldig en nam en neemt nog steeds vaderrol over.
‘Ik zit vast in een cirkel en weet niet hoe ik het moet doorbreken’ , zegt ze. ‘Jij bent mijn laatste hulp. Anders weet ik het niet meer. Ze zeggen dat ik op mijn vader lijk…’
Ik laat haar ervaren: Adem, Spieren, Midden, Golf, spierontspanningsoefening, een anti-agressieoefening, ‘wat zijn gedachten’.
Steeds opnieuw begint ze met haar verhaal en schiet ze in een huilbui. Ze is wanhopig. Ik ga gewoon door met de oefeningen en ga niet in op haar verhaal. Raak alleen haar handen aan. Ze wordt rustiger door de oefeningen.
‘Denken is een warhoofd’, zegt ze. Er komt meer rust, maar toch schiet ze er gelijk weer in.
Ik geef haar een hoofdmassage. ‘ Ik denk aan niets’, zegt ze dan
Bij de oefening:’ wat zijn gedachten’ ziet ze hoe ze werken, maar het is nog moeilijk. Dan dat gedachten zijn als de wolkjes in de blauwe lucht, ‘blijf de blauwe hemel’, zeg ik. Ze ziet het.
Als we de oefening: ‘op de maan staan doen’, zegt ze: hoe kon ik toch zo stom zijn dat ik me zo gedroeg!

‘Daarna praten we over de praktische vraag hoe om te gaan met haar moeder. Ze is bang voor zelfmoord: ‘ik lijk toch op mijn vader, zeggen ze’.
Wat betreft de moeder zeg ik: niet meegaan met haar energieën. Praten helpt toch niet. Niet meegaan met negatief gerichte gedachten, je hebt zelf ervaren dat wat je aandacht geeft, energie krijgt. Wel met positief gerichte gedachten: die verruimen je. Ik leg haar uit wat Advaita is, zie hierboven. Die eenheidservaring is er met iedereen, ook met je moeder, zeg ik haar. We kijken ook naar de verschillende uitingsvormen. Alles vanaf de babytijd is aangeleerd. Jouw zaadje ben jij met al je aangeleerde patronen, zo ook je moeder. Laat de flutverhalen los.
Jij, als volwassene kan het gedrag (afkeurenswaardige gedrag) van haar zien als een kind dat negatieve aandacht vraagt: geen aandacht aan geven. Gewoon niks terug zeggen. Blijf bij jezelf, bij die net zelf ervaren Rust. Alleen dat kan doorwerken naar haar.

‘We spreken over zelfmoord en haar vader. Een psychologische, mentale benadering is om alles op te rakelen en zo te verwerken, dat is een keuze. Je kunt er voor kiezen. Maar het hoeft niet. Je kunt zien dat het een aangeleerd verhaal is. Je kunt ook voor beide benaderingen kiezen. Het is niet bewezen dat alleen oprakelen en verwerken werkt. Ook niet dat het in de genen zit. Door verhalen gaan kinderen iets geloven, dat is aangetoond, bijvoorbeeld ‘O, je bent net je oma’
Ze zeggen over jou: je bent net je vader: Jij bent in wezen iedereen, ook je vader maar niet specifiek je vader met al zijn patronen. Dat kan zij nu ook zien.
Ze gaat weg; het is een grote opluchting zegt ze. Ik kan weer verder, ik zie weer dat er een andere mogelijkheid is om om te gaan met mijn moeder en die angst voor zelfmoord. Ik wist dit alles wel maar was het vergeten. Dit laatste hoor ik dikwijls zeggen. Dat ze het weer herkennen.

‘Vlak voor ik hier heenging kwam er een mevrouw langs die de advaitabenadering bij/met mij doorloopt. Ik vroeg haar ‘kun je mij zeggen wat jou nu geholpen heeft om door de crisis heen te komen, en wat hielp als je me wéér in paniek opbelde met dringende vragen, zodat je daarna weer verder kon?’
Ze dacht even na, en zei: jouw leegte
Dus dan zeg ik weer tegen haar, als je dàt herkent wil dat zeggen dat jij dat zelf ook bent. Je kunt alleen iets herkennen als je het zelf ook al bent.


Andere voorbeelden uit de praktijk staan op de website www.advaitacentrum.nl / Advaita Studie -Psychotherapie
Oefeningen zijn te vinden op www.a-dvaita.net /Handvaten, lessen ontspanning en inzicht.