2 - Samenvattende opmerkingen DT

Bijeenkomst Projectgroep Psychotherapie 21 december 2007

Douwe Tiemersma

De belangrijke elementen van elke behandelrelatie zijn dus:

1) bewust laten worden van, inzicht laten krijgen in de actuele eigen situatie met problemen gevende elementen; het gaat dan om de hele situatie, inclusief de krachten in het sociale veld en in de eigen psyche, de sociale en intern-psychische conflicten, de beperkte identiteit, de ideeën, de vervelende gevoelens, dat wat je niet echt bent;

2) bewust laten worden van, inzicht laten krijgen in de ruimere zijnswijzen van zelf-zijn, uiteindelijk in wat je werkelijk bent, zonder gescheidenheid en daardoor zonder problemen, conflicten;

3) ruimte geven door empathie, (h)erkenning, acceptatie, gezamenlijkheid, eenheid; daarbij kunnen ook ontspanningsoefeningen, lichamelijke oefeningen en meditatie helpen.

Het belangrijkste element van de ‘behandeling’ is dus: ‘bevordering van een ruimer bewust-zijn’, een grotere zijnsruimte die bewust wordt ervaren.
Zie: met ‘bewustwording’ (1 en 2) is bedoeld het verkrijgen van een inzicht in de eigen zijnswijze (a), waarbij zich een ruimere zijnswijze (b) verwerkelijkt, zodat de hechting aan (a) verdwenen is of verdwijnt.
Zie: de ‘ruimte’(3) is de ruimte van het eigen zijn, die dan ook door de cliënt wordt herkend.

De belangrijkste factoren in de behandelsituatie zijn dus die die het ruimere bewust-zijn het sterkst bevorderen.

De belangrijkste factor is de ruimte van bewust-zijn van de therapeut zelf.

De bevordering van een ruimer bewust-zijn gaat in de psychotherapie minder ver dan in de advaita-benadering (zie Psychotherapie en non-dualiteit p. 24 e.v.).

Toch is het goed ook in de psychotherapie de non-dualiteit te noemen: deze vormt altijd al het punt van oriëntatie en mensen hebben er altijd al een besef van als het hoogste.

Dan is ook duidelijker te maken wat de niet-specifieke, niet goed onder woorden te brengen factoren zijn in de behandelsituatie.

De behandelsituatie is optimaal als de belangrijkste factor (de ruimte van bewust-zijn van de therapeut zelf) maximaal is, dat wil zeggen, als er bij de therapeut een totale openheid is.

Het zou goed zijn dat deelnemers aan het project Psychotherapie en non-dualiteit verder zouden gaan met

a) het verzamelen en samenvatten van bestaande literatuur waarin (iets van) de non-dualiteitsaspecten onder woorden worden gebracht (ook de Presentietheorie, Carl Rogers);

b) het opschrijven van eigen ervaringen waarin non-dualiteit als factor belangrijk bleek;

c) het zelf formuleren van (aspecten van) zaken die met non-dualiteit in de behandelsituatie hebben te maken.

d) ook ontspanningsoefeningentjes in de ‘behandeling’ zouden inbouwen om op vóór-talig niveau iets van de non-duale ruimte te laten ervaren.