Bijscholing - Yoga van het lichaamschema

Yoga als bevrijding van het lichaamsschema

Het woord lichaamsschema is afkomstig van neurologen in het begin van de 20e eeuw. Zij duiden daarmee 'de topografie' van het eigen lichaam aan, zoals deze wordt ervaren. Deze kan zijn gestoord, wat aanleiding geeft tot vreemde ervaringen en problemen in het gedrag. Men kan zich, bijvoorbeeld, veel te dik voelen, of de ervaring hebben dat een geamputeerd been nog aanwezig is. Men kan de plaatsen op het lichaam niet meer goed vinden en de lichamelijke bewegingen sluiten niet meer goed aan bij de dingen in de wereld. Het lichaamsschema is dan een patroon van het eigen lichaam dat onbewust of half-bewust wordt gehanteerd bij alle gedrag. Het lichaamsbeeld is het plaatje of de representatie van het eigen lichaam in de geest. Het is een patroon van de voorstelling van het eigen lichaam.

De meeste mensen zijn zich er niet van bewust dat hun lichaam, zoals ze dat leven en ervaren, uit patronen bestaat:

1. die gedeeltelijk kunstmatig zijn geconstrueerd en aangeleerd, en
2. waarmee zij zich hebben geïdentificeerd. Deze kunstmatigheid en identificatie beperken het zelf-zijn en houden het vast, waardoor problemen ontstaan.

Hathayoga is vooral:

1. het terugkeren naar de natuurlijke, directe ervaring van het lichaam,
2. het loslaten van de kunstmatige patronen en
3. het vrijkomen van de identificatie met het lichaam.

Inhoud

In deze cursus wordt hathayoga en verder aansluitend lichaamswerk beoefend, waarbij de aard, de structuur en de kwaliteit van het lichaam wordt onderzocht. In de oefeningen worden de vormen van lichaamsbeeld en lichaamsschema duidelijk, ook hun kunstmatigheid en de eigen identificatie ermee.

Het lichaam wordt benaderd via verschillende wegen, die elk tot een speciale soort lichaam toegang geven. De diverse lichamen van de klassieke Indiase teksten komen hierbij met hun structuren ervaringsmatig aan bod, en hun onderlinge relatie.

De patronen worden gevarieerd in de oefeningen. Als ze langer worden aangehouden, worden standaardpatronen worden doorbroken. Vele asana's in de hathayoga hebben namen van dieren. De lichamelijke patronen in deze houding produceren werkelijk de lichaamservaring van de dieren, en de ervaring die dieren te zijn. Er blijkt een enorme flexibiliteit van het lichaam (de ervaren werkelijkheid van het lichaam) te zijn. Dat is de basis waarop het zelf-zijn vrij kan komen van de lichamelijke patronen. In dat verband worden er veel ruimtelijke oefeningen gedaan, omdat vastzittende energieën en energetische patronen pas in een grotere ruimte kunnen vrijkomen.

In de oefeningen worden dus de condities van het lichaam gevarieerd en daardoor ontstaat kennis, ook in praktische zin met betrekking tot de weg om vrij te komen van de beperkingen van en identificatie met het lichaam. Een grote interne helderheid wordt daarbij beoefend, omdat daardoor deze bevrijding des te sneller mogelijk wordt.

Een belangrijke doelstelling van het programma is dus:

1. De diverse lichamen met hun structuren en processen (schema's en beelden) leren kennen, deze kunnen laten ontplooien en kunnen loslaten.
Daarbij komen de volgende doelstellingen, die hier in het kader van 1) staan:
2. Het kennen en kunnen uitvoeren van:
* asana's zoals deze in de traditie van yoga zijn overgeleverd
* een aantal belangrijke pranayama-technieken
* diverse energetische oefeningen, o.a. met imaginatie, ademenergie en tastgevoel.
3. Tot op zekere hoogte leren kennen en begrijpen van klassieke yoga-teksten.

De deelnemers krijgen na afloop van de cursus een certificaat van deelname.