Workshop 'Ontspanning en inzicht' voor jongeren

5 september 2006
Het project: ‘Ontspannen voor jongeren’, ontstond doordat de gedachte langs kwam: Wanneer je als jongere heel goed weet, door middel van zelfervaring, wat het is om jezelf te zijn zonder spanningen, om geluk te ervaren in dat wat je in wezen zelf bent, dan hoef je niet meer zo nodig op zoek naar geluk dat buiten je ligt. En kun je ook later als volwassene ontspannen door het leven gaan.
Die afleiding buiten het eigen zelf is in de huidige samenleving heel groot: kleding, eten, drugs ... Jongeren vanaf 12 jaar zijn de grootste doelgroep voor reclamemakers! En dan is er nog het Internet, de school, en de mobiele telefoontjes! Er zijn ontzettend veel mogelijkheden die de jongere aangeboden krijgen. Ze kunnen naar elk land, ze kunnen worden wat ze maar willen. Er is gewoon teveel keus. Daarom zijn er veel jongeren die het voor gezien houden: ze stoppen met school. Ze weten niet meer welke richting ze moeten kiezen: het is teveel.
De workshop
Een brugklas, augustus 2005. Voor de leerlingen was het de eerste dag op school, het begin van een kenningsmakingsweek. Zij hadden net een heleboel informatie over de school gekregen toen ik binnenstapte. De mentor zei: ‘Dit is de mevrouw waar ik het net over heb gehad.’ Zij ging achter in de klas zitten en deed verder spontaan mee, heel leuk.
‘Jullie hebben vandaag een heleboel moeten denken. Het is een dag vol met spannende momenten en nu gaan we een paar truckjes te leren om direct helemaal ontspannen te zijn.
Het denken laten we los. Jullie hebben de hele dag moeten denken; nu hoeft dat niet meer. Alleen vraag ik jullie om zelf te ervaren hoe het is om werkelijk ontspannen te zijn. Het eerste wat er in je opkomt, dát is het. Dus ga niet verder met denken. Ervaar alleen maar direct hoe is het om helemaal géén spanning te hebben’.
Ze veerden op ... niet hoeven denken ... iedereen was vol aandacht. En vanaf het begin tot het eind deden ze alles mee.
Naast lichamelijke en ademhalingsoefeningen, waarbij ze zelf het verschil tussen spanning en ontspanning constateerden, waren er ook oefeningen waarbij ik ze beelden liet visualiseren en vervolgens vroeg: ‘Hoe is het, en wat ervaar je wanneer je met deze negatieve beelden of gedachten meegaat? En hoe het is om met deze positieve gedachten mee te gaan?’ Toen ik daarna vroeg hoe hun ervaring daarmee was, zei een meisje: ‘ Negatieve gedachten maken dat ik me opgesloten voel, niet fijn’. En ze maakte bewegingen alsof ze in een nauwe koker zat. Een ander meisje zei: ‘Ik denk altijd dat ik een vogel ben die hier hoog boven alles vliegt en het dorpje ziet.’
‘Hoe voelt dat?’vroeg ik. ‘Heerlijk, vrij en blij’ antwoordde ze.
Het meisje was niet op vakantie, maar bij haar is het altijd vakantie. Daar hoef je niets meer tegen te zeggen. Niemand zei ook meer iets. Het is dan stil. Non-dualiteit was zichtbaar.
De lerares nam dit direct over. Na afloop zei ze: ‘We gaan dit jaar met positieve gedachten werken!’
Een jongen vroeg wat er gebeurde als hij zijn huiswerk niet zou maken, of te laat op school zou komen. Ze legde dat zorgvuldig uit, maar zei ook: ‘We hebben net afgesproken positief te denken. Dus dat wat jij vraagt, dat gebeurt niet. ’
Zij had me vooraf tevens verteld dat er in de loop van zo’n brugklasjaar spanningen ontstonden. Omdat de een beter kon leren dan de ander en hierdoor aan de ene kant jaloezie en aan de andere kant minachting ontstond en daardoor verdriet. Daarom deed ik de visualisatie-oefening Roos-zijn, om henzelf te laten ervaren dat we allemaal een roos zijn. Vervolgens was er de visualisatie van een roos voor iedereen met een eigen vorm. De uitleg was: dit is net zoals de één beter met zijn hoofd kan leren en de ander beter met zijn handen kan werken. De dokter heeft de winkeljuffrouw nodig, de boer de huisvrouw die zijn melk koopt. Iedereen heeft elkaar nodig en niemand is ‘meer’ dan een ander. En in wezen zijn we allemaal hetzelfde (een roos), maar allemaal met schijnbaar een andere vorm en, dat is oké. Allemaal zijn we een roos aan dezelfde rozenstruik. Dat vonden ze allemaal ook. Dit is non-dualiteit ervaren/zelf-constateren.
Mooi was de wijze manier waarop ze meededen. Heel geïnteresseerd ook. Bij één jongen achter in de klas, de ‘belhamel’, zag ik eigenlijk tot mijn verwondering, dat hij met zijn handen in een mudra houding ging zitten, zijn ogen gesloten en geheel in rust, heel vredig. Zeker ergens gezien of gelezen, vroeg ik me even af. Maar intussen ervoer de jongen geheel vanzelfsprekend non-dualiteit. Prachtig om te zien. Hij liet zich ook niet afleiden.
Ook bij de anderen was er geen moment van afdwalen. Ze bleven er heel helder bij. Wanneer ik vroeg om in stilte te zijn, was het stil. En bij ‘ogen dicht; we concentreren ons even op onszelf’ gingen alle ogen dicht,alsof ze vanzelf begrepen waar het om ging. De drie kwartier die we er vooraf voor hadden afgesproken werd spontaan anderhalf uur.
Samen ervaren wat het is om werkelijk ontspannen te zijn, bij jezelf zonder spanningen, alsof je thuis in je luie stoel zit.
Het was prachtig om te zien hoe de kinderen daar op reageerden. Ze waren helemaal open en spontaan. Heel natuurlijk dus. Ze gingen vanzelf mee in die ontspanning. En daarin is het vanzelf stil.
Na afloop was er weer een gewone klas met allerlei zaken die aan de orde kwamen, maar de stilte bleef. Stilte en beweging: die gaat samen, als in het centrum van de as van een wiel.
Yogadocente en ontspanning- en ademtherapeute