Zelfmoord onweerstaanbaar

Algemeen Dagblad 10 augustus 2006

Olof van Joolen


Waarom laat iemand van 12 jaar oud zich zo opjutten dat hij of zij zelfmoord wil plegen?
Goed onderzoek is groot belang, want dit kan elders in het land zo weer voorkomen.
Omdat hij cool wil zijn en zelfmoord op jongeren al eeuwen een onweerstaanbare aantrekkingskracht uitoefent.
Dat zegt Herman van Engeland, hoogleraar kinder- en jeugdpsycatrie aan het Utrecht Universitair Medisch Centrum. ,,We weten niet waarom, maar op één of andere manier is zelfmoord stoer, het werk statusverhogend. En het vervelende is dat wanneer er binnen een groep zoals nu over wordt gesproken, er altijd wel labielen zijn die het daadwerkelijk doen. Dan weten we ook nog dat het epidemisch werkt en je daardoor zo meer slachtoffers hebt.
Je moet dit soort gedrag vergelijken met spelletjes als elkaar uitdagen om op de middenstreep van een drukke weg te gaan liggen. Adolescenten doen het, alleen hebben we geen idee waarom.’’
Bij Jeugdzorg Overijssel, dat door de gemeente Enschede werd ingeschakeld, mogen ze dan niet begrijpen dat twaalf meisjes elkaar maandenlang hebben opgestookt, volgens Van Engeland is het niks nieuws. Al in de 18de eeuw raakte zelfdoding onder jongeren in zwang toen Goethe zijn roman Die leiden des jungen Werthers publiceerde. De hoofdpersoon daarvan maakt ook een einde aan zijn leven; een onweerstaanbaar voorbeeld voor de jongeren van de Romantiek.
Tegenwoordig is de roman vervangen door internet. Volgens de Ivonne van de Ven Stichting, die zich inzet voor betere zelfmoordpreventie, is het in cyberspace niet moeilijk als potentiële zelfmoordenaar gelijkgestemden te vinden. ,,Er zijn speciale sites voor,’’ weet secretaris Age Niels Holstein. ,,Dat is het nadeel van zo’n open medium. Je kan ook gemakkelijk informatie vinden over suïcide-methodes. Het enige dat we er tegen kunnen doen, is anti-zelfmoordsites stimuleren.’’
Dat de strijd tegen zelfmoordsites kansloos is, bleek vorig jaar in Japan. De overheid liet na een golf internet-zelfdodingen de pagina’s uit de lucht halen, maar binnen een paar dagen waren er nieuwe. Die sorteren effect: vorig jaar kwamen in Japan 91 mensen om die dat via het net met elkaar hadden afgesproken.
Volgens regiomanager Jan Rolleman van Bureau Jeugdzorg Overijssel was de hype in Enschede de eerste ooit onder jongeren in ons land. ,,Wij willen graag weten wat ze hiertoe heeft gebracht, waar de jongeren elkaar van kenden en hoe ze contact onderhielden. Goed onderzoek is groot belang, want dit kan elders in het land zo weer voorkomen.’’

Zie ook:
’Oké, dan doe ik het ook’
Door Eddy van der Ley

ENSCHEDE - Melissa* (14) uit Enschede chatte ‘voor de kick’ mee over zelfmoord, maar heeft nooit overwogen een einde aan haar leven te maken. ‘Bij sommige meisjes dacht ik: jeetje, dit gaat wel erg ver.’
Het moet begin april zijn geweest, dat Melissa via een kennis in contact kwam met meisjes die elkaar via het chatprogramma MSN op internet opriepen zelfmoord te plegen. ,,Ik dacht eerst dat het een geintje was, maar toen ik van mijn vriendin – die op het Stedelijk Lyceum zit – hoorde dat een leerlinge zelfmoord had gepleegd, stond ik toch wel raar te kijken. Helemaal omdat de toon van de berichten heel serieus was. ‘Ik ga het vanavond ook doen,’ las ik een keer. Om stoer te doen, schreef ik: ‘Oké, dan doe ik het ook.’ En, voor de gein: ‘Wie doet er nog meer mee?’ Toen er werd gevraagd waar en wanneer ik het zou doen, kreeg ik het benauwd. Ik durfde niet te zeggen dat ik zou afhaken, daarom heb ik de chat maar beëindigd.’’
De volgende dag mengde Melissa zich toch opnieuw in het chatverkeer. ,,Puur voor de kick. Van andere meisjes begreep ik dat ze thuis veel problemen hadden. Ik niet. Het werd zo eng, dat ik op een gegeven moment mijn ouders heb ingelicht. Die hebben het probleem op school aangekaart, waarna bleek dat het bij veel meer meisjes speelde.’’
’Een van hen wilde echt zelfmoord plegen. Zij zit nu in een psychiatrisch centrum. Ik ben stom geweest, zal het nooit meer doen. Stel dat iemand mijn oproep had gevolgd. Ik moet er niet aan denken.’

*De naam Melissa is om redenen van privacy gefingeerd.

Reacties

(1) Het gebeurde al in de 18de eeuw, werd er gezegd, maar dat geeft toch niet de reden dat we niet aan de bel moeten gaan trekken. Er zijn gewoon veel te veel mensen die zich daarmee bezig houden. En zij zorgen er ook nog eens voor dat er andere mensen zijn die er ook mee te maken krijgen. Dit vind ik alleen een beetje jammer. Dus er moet meer informatie gegeven worden over zelfmoord. Ik zelf denk namelijk dat, als er informatie vertrekt wordt, dat er dan meer mensen ook steviger in hun schoenen staan. Want dan weten ze er ook steeds meer vanaf en dat is belangrijk voor een goede en stevige basis.

(2) Dat is de nadeel van de maatschappij van tegenwoordig. Wij worden geacht te voldoen aan een beeld dat gecreëerd word door TV en reclames. De snel groeiende manier van communiceren als internet, MSN en sms zijn naar mijn inzien een groot deel van de oorzaak. Op MSN waar ik mijzelf ook wel eens vertoef, kun je alles zeggen. Het is maar hoe het geïnterpreteerd word door de ander. Jongeren interpreteren het vaak op een heel andere manier. Persoonlijk maak ik me zorgen. Ik ben jeugdtrainer voetbal, als ik hoor wat ze elkaar wijs kunnen maken via bijvoorbeeld MSN dan krijg ik daar een naar gevoel bij. Jongeren zijn beïnvloedbaar, en door de nieuwe wegen van communiceren wordt dit enkel erger. Ik maak me serieus zorgen.