Stress en voeding, een visie vanuit de Ayurveda

5 april 2006
Je bent wat je eet.
Alles wat leeft in de natuur heeft voeding nodig om te kunnen leven. Je ziet ook in de natuur dat niet ieder dier bijvoorbeeld het zelfde eet. Een tijger eet iets heel anders dan een koe.
Eigenlijk is dat logisch want die koe heeft een veel rustiger bestaan dan de tijger, die moet zien te over leven.
Als we naar de mens kijken zien we ook verschillen in eetgewoonte, terwijl we geen verschil in leefstijl kunnen zien. Ja, een bouwvakker zal meer boterhammen nodig hebben dan iemand die op kantoor werkt, dat verschil zien we wel. En als je elke dag naar school gaat dan eet je anders dan wanneer je met vakantie bent.
Dat komt, omdat we meer energie verbruiken dus ook energie nodig hebben. En in voeding zit energie. Als we daar eens naar kijken zien we dat niet alle voeding dezelfde energie bevat. In een reep chocola zit energie, maar na korte tijd is dat weer over. Het is dus energie die maar kort werkt. Een paar boterhammen geven ook energie en daar kunnen we een paar uur op verder leven. Zo zien we dat er energie is die langer doorwerkt dan andere energie. Opvallend is, dat lekkernijen kortere energie geven dan een verstandige boterham of een warme maaltijd.
Wat eten ook met ons doet, is ons rustiger maken of juist hyperactief.
Als je 's middags uit school komt, ben je moe en heb je behoefte aan eten. De brandstof is dus op. Vaak vertalen we dat in iets zoets. Zoet is een gezonde behoefte het zegt iets over waar het lichaam behoefte aan heeft. We hebben alleen de gewoonte om dan meteen naar SUIKERZOETHEID te grijpen. Het slechte van suiker zoetheid is, dat het ons (soms) prikkelbaar maakt. Suiker is in de fabriek zo bewerkt, dat alle gezonde stoffen eruit zijn gehaald en het is gebleekt want dat verkoopt beter. Wanneer suiker verwerkt wordt in snoepgoed komen daar ook nog kleurstoffen bij en dan hebben we de poppen aan het dansen. Ons lichaam kan dat niet allemaal goed verwerken en worden er alsmaar prikkels afgegeven om dat toch te kunnen. Als je daar gevoelig voor bent, dan heb je echt last van zenuwachtigheid in je lichaam. Je kunt als het ware niet meer stil zijn, je krijgt van binnenuit alsmaar signalen door dat je in actie moet zijn.
Wat moet je dan wel eten als je moe bent?
Natuurlijke zoetstoffen zoals: fruit en met name een banaan, warme melk, gedroogd fruit, studentenhaver, noten (zonder laagje eromheen). In de natuurwinkels verkopen ze koeken die gezoet zijn met haverstroop en melasse.
Wat ons ook kan prikkelen zijn de pepers, het hete voedsel. Ook hier geldt, als je daar gevoelig voorbent kun je de hitte die deze pepertjes veroorzaken moeilijk verwerken.
Hoe weet je wat goed voor je is?
In de Ayurveda maken we een onderverdeling in drie types. Wij noemen dat Vata - Pitta en Kapha types. Ieder mens is een van die types en heeft ook die kenmerken en ook zijn er combinaties mogelijk. Bijvoorbeeld een Vata/ Pitta type. Dan heb je van beide kenmerken evenveel in je zitten.
Hieronder een beknopt overzicht van de types en de voeding waar ze het best op reageren.
Kenmerken  Vata  Pitta  Kapha
Lichaamsbouw  Slank  Gemiddeld  Stevig
Manier van bewegen  Onrustig en snel  Gemiddeld  Langzaam
Geestelijke activiteit  Onrustig, soms van de hak op de tak springend  Gefocust, een beetje agressief  Stabiel en rustig
Slapen  Onrustig en licht  Gemiddeld en gezond  Lang en gezond
Honger gevoel  Onregelmatig  Regelmatig, moet eten anders wordt je eng en soms geprikkeld  Kan gemakkelijk een maaltijd overslaan
Voeding wat het beste valt en verteerd wordt. En een paar voorschriften die het type in balans houdt.  Warm, zoet, niet te droog.
Eten van kleine porties en er de tijd voor nemen.
Liever geen rauwkost, zure appelen en ander zuur fruit. Geen (ijs)koude dranken met gazeuse.  Warm, niet te gekruid, zoet.
Eten met regelmaat gemiddelde porties.  Zowel warm als koude schotels (rauwkost).
Niet te veel zoet eten i.v.m. overgewicht, pittig/ gekruid eten is goed.
Regelmaat is wel belangrijk, 's morgens een licht ontbijt en 's avonds niet meer na 20.00u eten.
Carla van Dijk, Ayurvedisch Centrum, Vlaardingen, www.villapalagonia.nl